De filmdocumentaire The True Cost, de acties rondom Fashion Revolution Week, de campagne ‘Slave to Fashion’ of de Bengaalse sweatshop die deze week in Amsterdam te vinden is. Het zijn allemaal initiatieven die erop gericht zijn om de consument te laten zien en ervaren wat er werkelijk achter hun kleding schuilgaat. Dat de productie ook op een andere, goede manier georganiseerd kan worden, is inmiddels wel bekend. Pioniers op het gebied van duurzame mode zoals Safia Minney, Carlien Helmink en Doug Mignola, bewijzen dit als geen ander. Gisteravond werd hun merk in de spotlights gezet tijdens The True Fashion Show in Amsterdam. Vooraf sprak ik met Safia Minney, oprichtster van het fair trade kledinglabel People Tree.

Safia Minney in de rode jurk

Het is even na zessen als het terras in Amsterdam volloopt met mensen in korte broeken en groepjes meiden gekleed in korte jurkjes en hoge hakken. De mannen in pak, die om vijf uur hun kantoor vaarwel zeiden in de hoop nog een glimp van het mooie weer op te kunnen vangen, zijn inmiddels vertrokken. Safia Minney zit tegenover mij aan een van de picknicktafels. Ze is speciaal voor ‘The True Fashion Show’ van vanavond overgevlogen vanuit Engeland, haar geboorteland. Ze draagt een lange zwarte jurk met korte mouwen. Als ze wil gaan zitten, trekt ze haar jurk iets omhoog, waardoor haar ruim tien centimeter hoge hakken tevoorschijn komen. Vandaar dat ze langer lijkt dan op de foto’s. Klein van stuk maar groot van ambitie. Dat laatste heeft ze wel bewezen met haar jarenlange inzet voor fair trade, haar enorme kennis ervan en haar activistische houding. Minney is daarmee een bekend gezicht geworden in de wereld van duurzame mode. Niet voor niets werd haar werk tientallen keren bekroond met een award. Van ‘Best Organic Textile Product’ tot ‘Best Ethical Style’ en ‘Outstanding Contribution’ voor het bevorderen van duurzaamheid in de mode-industrie. Ze reist de hele wereld over; van haar thuisland Engeland naar Bangladesh, waar de fabrieken van People Tree staan, tot aan Japan, het land waar ze van 1990 tot 2001 woonde en ze haar man heeft leren kennen. Maar als er één land is dat met kop en schouders boven de rest uitsteekt als het gaat om ethisch verantwoorde mode, is het Nederland wel, zegt Minney. “De eerste keer dat ik hier kwam, was ik zo verrast en onder de indruk door alle mooie en coole designers hier. Dit land heeft de beste eco-friendly merken van de wereld.”

Minney met de werknemers van People Tree

Duurzame mode is een industrie
Minney praat met veel enthousiasme over de veranderingen die de mode-industrie tot dusver heeft doorgemaakt. “Als je ziet hoe mensen nu tegen duurzame mode aankijken ten opzichte van 25 jaar geleden, toen ik net begon met het promoten van fair trade, zit daar een enorm verschil tussen. Duurzame mode is nu veel meer de mainstream geworden.” Toch is lang niet iedereen zo optimistisch als Minney. Livia Firth, oprichtster van duurzaam modeplatform eco-age en tevens een goede bekende van haar, hield eerder die dag een speech tijdens de Copenhagen Fashion Summit. Het is ’s werelds grootste duurzame mode-event waar Firth sprak voor overheden, merken en bedrijven vanuit de hele modesector en stelde dat er de afgelopen twee jaar geen echte, zichtbare vooruitgangen zijn geboekt in de kledingindustrie. Minneys glimlach is verdwenen, en met een ernstige blik zegt ze: “Olivia heeft gelijk; er moet nog steeds een heleboel gebeuren.” Meteen daar achteraan vervolgt ze: “Maar als je kijkt wat er de afgelopen jaren allemaal is gebeurd. Mensen zijn zich veel meer bewust van dingen. Duurzame mode is nu een industrie an sich.” Haar glimlach is weer terug.

Willen inspireren
Dat Minney zo bevlogen is in haar strijd voor eerlijke arbeid, ontstond al op jonge leeftijd. “Als 25-jarige consument wilde ik mijn geld het liefst alleen spenderen on social good.” Tijdens een rondreis in Japan raakt ze geïnspireerd en besluit ze haar eigen eco-concept store in Tokyo te openen. 25 jaar later is haar merk People Tree, tot 1990 de Fair Trade Company genaamd, uitgegroeid tot het grootste duurzame kledinglabel. “Van jongs af aan wilde ik mensen al inspireren. Ik wilde onderdeel zijn van de verandering en denken in oplossingen; niet blijven hangen in de problemen.”

‘Zonder hun inzet gaat dit systeem niet veranderen’
Minneys zoektocht als twintiger naar mooie kleding, gemaakt met respect voor mens en milieu, is iets dat veel consumenten nu nog steeds doormaken. Maar ook een heleboel weer niet. “Voor de meeste mensen maakt het niet uit of iets fair trade is. Ze willen het liefst goedkoop en veel. Dat systeem van Fast Fashion werkt alleen niet; zo hebben we gezien. Maar zie dat maar eens te doorbreken.” De oplossing? Die ligt volgens Minney grotendeels bij de consument zelf; “Consumenten hebben alle macht in handen. Zonder hun inzet gaan we dit systeem niet beter maken.” Kritisch zijn door je af te vragen waar de kleding die je koopt vandaan komt, je bewust zijn van waar je je geld aan uitgeeft en het maken van de juiste keuzes, is wat consumenten meer zouden moeten doen. “Ik vind het deprimerend om te zien hoe mensen door de winkelstraat lopen met tassen vol goedkope kleding. Vooral als mensen het geld wel hebben maar het niet willen besteden aan ethisch verantwoorde kleding, maakt dat mij kwaad. We moeten ons als consument bewust zijn van de gevolgen. We mogen niet lui zijn.”

Niet bereikbaar, niet modieus
Geld, zoals Minney aankaart, speelt een grote rol in de keuze voor wel of geen duurzame kleding. Andere veelgehoorde tegenargumenten zijn dat duurzame kleding niet bereikbaar of niet modieus zou zijn. Om het tegendeel te bewijzen organiseerde de Amsterdamse conceptstore en mode-agentschap Charlie + Mary gisteravond een catwalkshow. Tijdens de True Fashion Show werden de nieuwe zomercollecties van verschillende duurzame merken, waaronder People Tree, Studio JUX en Hoodlamb, getoond. Maar uiteindelijk zijn het niet alleen de merken, maar vooral ook wijzelf die voor veranderingen kunnen zorgen, benadrukt Minney nogmaals aan het eind van de avond. Dit keer voor een publiek, bestaande uit 350 mensen. “We moeten veel actiever zijn. We moeten merken vragen stellen. We moeten mensen opleiden en bewust maken. Zonder enige druk, gaat er niks veranderen.” En met een grote glimlach: “De macht is in onze handen”.

Over Safia Minney:
1964: geboren in Engeland.
1981: vertrekt naar Londen met haar diploma ‘publishing en marketing’ op zak.
1986: maakt een rondreis door Azië en ontwikkeld een passie voor het milieu, sociale gelijkheid en eerlijke arbeid.
1998: trouwt met James, de man die ze ontmoet tijdens haar rondreis door Japan.
1990: verhuist naar Tokyo en gaat aan de slag voor Amnesty International en the Body Shop.
1995: begint haar eigen eco-concept store in Yokyo, genaamd de Fair Trade Company
1999: komt ze met het initiatief voor World Fair Trade Day, een dag die nu wereldwijd gevierd wordt.
2000: veranderd ze de naam in People Tree
2001: brengt ze haar bezigheden ook naar Engeland
2013: begint de ‘Rag Rage Campaign’ om druk uit te oefenen om de kledingindustrie op te schonen.
2014: People Tree is het eerste internationale kledingmerk dat het Fair Trade label van de World Fair Trade Organization krijgt.
2016: brengt ze het boek: ‘Slow Fashion – Aesthics Meets Ethics’ uit.
Nu: bezig met de campagne ‘Slave to Fashion’ om uit te zoeken wat moderne slavernij in de kledingindustrie vandaag de dag betekent.